Yapısal Çelik H Profil: Teknik Özellikler ve Kullanım Alanları
Yapısal çelik konstrüksiyon projelerinin omurgasını oluşturan **H Profil**, hem yüksek mukavemeti hem de kolay montaj avantajıyla modern inşaatın temel malzemelerinden biridir. Adını kesitinin “H” harfine benzemesinden alan bu profiller, ağırlıklı olarak büyük açıklıklı yapılarda, kolon ve kiriş sistemlerinde, köprülerde ve endüstriyel tesislerde yük taşıyıcı eleman olarak kullanılır. H profilin dayanıklılığı, binaların deprem ve rüzgar gibi yatay yüklere karşı direncini artırmada kritik bir rol oynar.
H profilin popülaritesi, kesit alanının büyük bir kısmının kanatlarda (flanşlarda) toplanmasından kaynaklanır. Bu tasarım, malzemenin en zorlu basma ve eğilme gerilmelerine karşı üstün bir dirence sahip olmasını sağlar. İki ana çeşidi olan **HEA (Hafif Serisi)** ve **HEB (Standart/Normal Serisi)** profiller, farklı yük ve açıklık gereksinimlerine göre mühendisler tarafından seçilir. Projenizin statik gereksinimlerine en uygun H profili seçmek, hem güvenlik hem de maliyet optimizasyonu açısından büyük önem taşır.
H Profil Çeşitleri: HEA vs. HEB Karşılaştırması
H profiller, Avrupa standartlarına (özellikle **EN 10034** ve **EN 10365**) uygun olarak üretilir ve metrik ölçülere sahiptir. Temelde, kesitlerinin yükseklik (h) ve kanat genişliklerinin (b) oranına göre isimlendirilirler. Bu seriler, her boyutta profilin belirli bir taşıma kapasitesine ve ağırlığa sahip olmasını garanti eder.
| Seri | Tanım | Kanat (Flanş) Kalınlığı | Ağırlık Yoğunluğu | Kullanım Alanı |
|---|---|---|---|---|
| **HEA Profili** | Avrupa Hafif Geniş Kanatlı Profil | Daha İnce | Metre başına daha hafif | Düşük ve orta yük taşıyan yapılar, küçük-orta açıklıklar. |
| **HEB Profili** | Avrupa Normal Geniş Kanatlı Profil | Daha Kalın | Metre başına daha ağır (HEA’dan %20-%40 arası) | Yüksek yüklü kolonlar, büyük açıklıklı kirişler, ağır sanayi yapıları. |
| **HEM Profili** | Avrupa Ağır Geniş Kanatlı Profil | En Kalın | Metre başına en ağır | Aşırı yük taşıyan kolonlar ve özel taşıyıcı sistemler (köprü ayakları, vinç yolları). |
HEA ve HEB arasındaki temel fark, profillerin taşıyıcı kanatlarının (flanş) kalınlığıdır. Aynı nominal yüksekliğe sahip iki profilden (örneğin HEA 300 ve HEB 300), **HEB 300** çok daha kalın kanatlara ve dolayısıyla çok daha yüksek bir atalet momentine sahiptir. Bu, onun eğilmeye ve burkulmaya karşı çok daha dirençli olduğu anlamına gelir. Mühendisler, projenin bütçesi ve taşıması gereken yükler arasında denge kurarak doğru seriyi seçerler.
H Profil Ebatları ve Standart Ölçüler
H profillerin isimlendirilmesi genellikle nominal yüksekliklerine göre yapılır (mm cinsinden). Örneğin, bir **HEB 400** profilin yaklaşık yüksekliği 400 mm’dir. Piyasada en çok talep gören ve kullanılan bazı standart **H profil** ölçüleri şunlardır:
- **HEA 100**’den başlayarak **HEA 1000**’e kadar farklı yükseklikler.
- **HEB 100**’den başlayarak **HEB 1000**’e kadar farklı yükseklikler.
Standart boyları genellikle 12 metre olarak rulo sacdan çekilir ve depolanır. Proje bazlı taleplere göre özel kesim ve boylandırma hizmetleri de sunulmaktadır. Doğru profilin seçimi, yalnızca tonaj fiyatını değil, aynı zamanda montaj kolaylığını ve kaynak işçiliğini de doğrudan etkiler.
Yaygın H Profil Ağırlık Tablosu (HEA Serisi)
Bu tablo, metre başına ağırlık (kg/m) bazında en popüler HEA profil ebatlarının bazılarını gösterir.
| Profil (mm) | Kanat Genişliği (b) | Gövde Kalınlığı (tw) | Birim Ağırlık (kg/m) |
|---|---|---|---|
| HEA 100 | 96 | 5 | 16.7 |
| HEA 200 | 190 | 6.5 | 42.3 |
| HEA 300 | 290 | 7.5 | 88.3 |
| HEA 400 | 390 | 8.5 | 112.5 |
| HEA 500 | 500 | 9.5 | 166.0 |
H Profil Fiyatlandırmasını Etkileyen Başlıca Faktörler
H profilin maliyeti, yapısal çelik sektöründeki genel dinamiklere sıkı sıkıya bağlıdır. Fiyatlar, standart galvaniz sacda olduğu gibi küresel piyasalar, yerel arz-talep dengesi ve lojistik giderleri gibi birçok değişken tarafından belirlenir. Bu faktörler:
- **Hammadde Borsası:** Temel hammadde olan demir cevheri ve sıcak rulo sac (HRC) fiyatlarındaki küresel dalgalanmalar.
- **Seri ve Boyut:** HEB serisi, metrekare başına daha fazla çelik içerdiği için HEA serisine göre daima daha yüksek fiyatlandırılır. Profilin boyutu (mm) büyüdükçe birim tonaj fiyatı genellikle düşer.
- **İmalat Kalitesi:** Kullanılan çelik sınıfı (**S235JR, S275JR, S355JR** gibi) ve çeliğin karbon oranı, malzemenin nihai maliyetini belirler. Yüksek mukavemetli çelikler daha pahalıdır.
- **Özel Kaplamalar:** Eğer profil galvanizleme, boyama veya kumlama gibi özel yüzey işlemlerinden geçirilirse, maliyet ciddi oranda artar.
Mevcut piyasa koşullarında, standart kalitede (S235/S275) **H profil ton fiyatları** güncel olarak ortalama **780 USD/Ton** ile **920 USD/Ton** aralığında seyretmektedir. Bu rakamlar, sipariş tonajına, ödeme vadesine ve istenen çelik kalitesine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Kesin fiyat teklifi için daima güncel piyasa teyidi almanız önerilir. H profil ton fiyatları hakkında daha fazla bilgi için kaynaklarımızı inceleyebilirsiniz.
⚙️ H Profil Ağırlık Hesaplama Aracı
Projelerde doğru maliyet ve lojistik planlaması için **H profil ağırlık hesaplama** işlemi kritiktir. Çelik profilin yoğunluğu yaklaşık olarak $7.85 \text{ kg}/\text{dm}^3$ veya $7850 \text{ kg}/\text{m}^3$ kabul edilir. Ağırlık, profilin kesit alanı ve toplam uzunluğu ile doğrudan ilişkilidir.
$$ \text{Toplam Ağırlık (kg)} = \text{Birim Ağırlık (kg/m)} \times \text{Toplam Uzunluk (m)} $$H Profil Toplam Ağırlık Hesaplama
Yapısal Çelik S Sınıfı: Mekanik Dayanım
H profiller, genellikle yapısal çelik sınıflandırmasına girer. Avrupa normlarına göre bu sınıflar **S** (Structural Steel/Yapısal Çelik) harfiyle başlar ve ardından minimum akma dayanımını (MegaPascal, MPa cinsinden) belirten bir sayı gelir. Piyasada en sık kullanılan H profil çelik kaliteleri ve akma dayanımları şunlardır:
| Çelik Kalitesi | Minimum Akma Dayanımı (MPa) | Kullanım Amacı |
|---|---|---|
| **S235JR** | 235 | Genel yapısal uygulamalar ve hafif konstrüksiyonlar. |
| **S275JR** | 275 | Daha yüksek yük gereksinimi olan orta ölçekli yapılar. |
| **S355JR** | 355 | Büyük köprüler, yüksek binalar ve ağır sanayi tesisleri için yüksek mukavemet. |
Akma dayanımının yüksek olması, malzemenin kalıcı şekil değişimine uğramadan önce taşıyabileceği maksimum gerilme miktarını belirtir. Dolayısıyla **S355JR** kalitesindeki bir **H profil**, aynı ebattaki **S235JR** profile göre çok daha fazla yük taşıma kapasitesine sahiptir.
H Profilin Uygulama Alanları
Geometrik üstünlüğü sayesinde **H profil**, çeşitli sektörlerde geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir:
- **İnşaat Sektörü:** Yüksek katlı binaların kolon ve ana kiriş sistemleri. Ticari ve endüstriyel hangarların çelik çatılarında.
- **Altyapı Projeleri:** Köprü ve viyadük yapımında ana taşıyıcı eleman olarak.
- **Makine İmalatı:** Ağır yük taşıyan vinç sistemleri ve kaldırma ekipmanlarının imalatında.
- **Madencilik:** Tünel destekleme ve galeri kirişlerinde yüksek dayanıklılık gerektiren alanlar.
H profilin kesitinin simetrik olması, hem dikey hem de yatay yüklere karşı eşit bir dayanım sunmasını sağlar. Bu özellik, onu özellikle burkulma riskinin yüksek olduğu kolon uygulamalarında **I profile** göre daha avantajlı hale getirir. Projeniz için H profil veya kutu profil arasındaki seçim, mühendislik hesaplamalarıyla belirlenmelidir. Yapısal çelik profiller hakkında daha fazla bilgi edinmek için Kutu Profil sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Projeleriniz için en uygun **H profil** türünü, ebatlarını ve çelik kalitesini belirlemek ve güncel piyasa koşullarına uygun bir teklif almak için uzmanlarımızla iletişime geçebilirsiniz. Doğru malzeme seçimi, uzun ömürlü ve güvenli bir yapı inşa etmenin ilk adımıdır.
