🛠️ HRP Sac Nedir? Sıcak Haddelenmiş Pikle Sac Teknik Kılavuzu

Endüstriyel imalat ve yapı sektörlerinin vazgeçilmez temel malzemelerinden biri olan **HRP Sac** (Hot Rolled Pickled – Sıcak Haddelenmiş Pikle), adını üretim sürecindeki kritik bir aşamadan alır. Başlangıçta sıcak haddeleme ile üretilen siyah sacın yüzeyindeki kalın, pul pul dökülen oksit tabakası (tufal), hidroklorik asit banyosu ile kimyasal olarak temizlenir. Bu temizleme işlemine **pikle (turşu)** denir. Sonuç olarak ortaya, hem sıcak sacın mukavemetine hem de soğuk sacın temiz yüzeyine sahip, boyamaya, kaplamaya ve hassas şekillendirmeye uygun ideal bir malzeme çıkar.

HRP sacın en büyük avantajı, temizlenmiş yüzeyi sayesinde korozyona karşı daha etkin bir kaplama (örneğin galvanizleme) yapılabilmesine olanak tanıması ve özellikle rulo formunda soğuk haddeleme için hammadde olarak kullanılmasıdır. Piyasada en sık karşılaşılan kaliteler; genel yapı çelikleri olan **S235JR**, **S275JR**, **S355JR** ve soğuk şekillendirmeye uygun **DD11**, **DD12** serileridir. Projenizin gerektirdiği dayanım ve şekillendirme ihtiyacına göre doğru kalite seçimi büyük önem taşır.

Güncel HRP Sac Ton/Kg Maliyet Aralığı (USD ve TL)

HRP sac maliyetleri, küresel çelik borsaları ve yerel piyasa koşullarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Aşağıdaki tabloda sunulan rakamlar, DD11 ve S235JR kaliteleri için İstanbul depo teslimi, KDV hariç ortalama bir fikir vermektedir. Yüksek mukavemetli S355JR gibi özel kaliteler, standart DD11/S235JR’a göre genellikle **%5 ila %10 daha yüksek** bir maliyetle fiyatlandırılır. Bu fiyatlar, küresel piyasa verileri dikkate alınarak oluşturulmuştur.

HRP Sac Ağırlık Hesaplama Aracı

Projeniz için kaç ton veya kaç plaka saca ihtiyacınız olduğunu belirlemek, doğru maliyet analizi için kritiktir. HRP sacın yoğunluğu, diğer çelik saclar gibi sabit **7.85 kg/dm³ (veya 7850 kg/m³) ** kabul edilir. Plaka ağırlığını hesaplamak için bu standart yoğunluk değerini kullanabilirsiniz.

Temel Teknik Özellikler ve Kalite Standartları

HRP sac, büyük ölçüde iki ana standart altında üretilir: Yapısal Çelikler (EN 10025) ve Soğuk Şekillendirme Amaçlı Çelikler (EN 10111). Kalite seçimi, malzemenin nihai olarak ne kadar şekillendirileceğine ve ne kadar yük taşıyacağına göre belirlenir.

Yapısal Çelik Serileri (S Grubu)

Bu kaliteler, yüksek mukavemet ve yük taşıma kapasitesinin gerekli olduğu çelik konstrüksiyon, makine şaseleri ve araç kasaları gibi uygulamalar için idealdir. S235JR, en yaygın genel amaçlı yapı çeliğidir; **S355JR** ise en yüksek dayanımı sunarak ağır endüstriyel projelerde kullanılır.

Soğuk Şekillendirme Serileri (DD Grubu)

DD serisi, düşük karbon içeriği sayesinde mükemmel şekillendirilebilirlik sunar. Bu kaliteler; bükme, kenetleme ve düşük dereceli derin çekme gerektiren parçaların imalatında kullanılır. Özellikle **DD11** kalitesi, standart profilleme ve bükme işlemleri için tercih edilir.

HRP Sac Üretim Süreci ve Tufal Temizleme

HRP sac, öncelikle ham çeliğin yüksek sıcaklıkta haddelenmesiyle elde edilen **Sıcak Haddelenmiş Sac** ile başlar. Bu aşamada, sacın yüzeyinde demirin oksitlenmesi sonucu koyu renkli ve sert bir tabaka oluşur: **tufal (mill scale)**. Bu tufal, sacın bir sonraki işlenmesini ve kaplanmasını zorlaştırır. Pikle işlemi tam olarak burada devreye girer.

Pikle (Asitle Temizleme) İşleminin Önemi

Pikle, sıcak haddelenmiş ruloların seyreltik hidroklorik asit banyosundan geçirilerek tufal tabakasının tamamen kimyasal yollarla çözülmesi ve yüzeyden uzaklaştırılmasıdır. Bu işlem, HRP sacın **”asitli sac”** olarak da anılmasına neden olur. Bu temizlik, sacın sadece görünümünü değil, aynı zamanda mekanik özelliklerini de geliştirir:

• Mükemmel Yüzey Hazırlığı: Tufal temizlenince, sac galvanizleme, boyama veya diğer kaplama işlemleri için ideal pürüzsüz bir yüzeye kavuşur. Kaplamanın ömrü ve kalitesi artar.
• Hassas Şekillendirme Kolaylığı: Tufal, sacı kırılgan yapabilir. Temiz yüzeyli HRP sac, özellikle **DD11** gibi kalitelerde bükme, gerdirme ve kenetleme işlemlerini çatlama veya yırtılma riski olmadan daha başarılı bir şekilde kaldırır.
• Ölçüsel Tolerans: Sıcak haddelenmiş saclara kıyasla daha sıkı kalınlık ve genişlik toleranslarına sahip olması, otomatik üretim hatlarında kesintisiz çalışmayı sağlar.

HRP Sac Kullanım Alanları ve Sektör Dağılımı

HRP sacın benzersiz kombinasyonu olan mukavemet ve temiz yüzey, onu birçok farklı sektörde temel malzeme haline getirmiştir. Mukavemetin gerekli olduğu yerlerde S serisi, şekillendirmenin kritik olduğu yerlerde ise DD serisi tercih edilir.

Başlıca ve detaylı kullanım alanları:

• Otomotiv Sanayii: Araç şaseleri, koltuk rayları, kritik güç aktarım bileşenleri ve yakıt tankları gibi yüksek mukavemet ve hassasiyet gerektiren parçalar.
• Boru ve Profil Üretimi: Yuvarlak, kare ve dikdörtgen sanayi boruları ile yapısal profillerin imalatında yaygın olarak kullanılır.
• Makine İmalatı: Ağır sanayi preslerinin, tekstil makinelerinin ve tarım ekipmanlarının ana gövdeleri ve destek şaseleri.
• Beyaz Eşya: Özellikle dayanıklılığın ön planda olduğu büyük endüstriyel fırınlar, soğutma sistemleri ve kazanların iç/dış panelleri.
• Enerji ve İklimlendirme: Klima santralleri, havalandırma kanalları ve kazan imalatında, özellikle galvaniz öncesi temiz yüzey elde etmek için kullanılır.
• Depolama Sistemleri: Yüksek taşıma kapasitesine sahip raf sistemleri ve endüstriyel paletlerin ayak ve travers üretiminde S275JR ve üzeri kaliteler tercih edilir.

HRP ve Diğer Sac Çeşitlerinin Karşılaştırılması

HRP sac, sıcak haddelenmiş (HR) ve soğuk haddelenmiş (DKP) sac arasında bir köprü görevi görür. Her ikisinin de avantajlarını birleştirir:

Sonuç olarak, **HRP sac**, yüksek yapısal mukavemetten ödün vermeden, boyama, galvanizleme ve presleme gibi ikincil işlemlere uygun temiz bir yüzey arayan tüm endüstriyel kullanıcılar için en mantıklı ve ekonomik çözümü sunar.